BTW en NRC, dat rijmt.

Vanavond is in de NRC voor het eerst te lezen dat de BTW-verhoging voor kunstvoorwerpen wel op 1 januari 2011 wordt doorgevoerd. Het aan de podiumkunsten verleende uitstel geldt niet voor kunstvoorwerpen. Voor veel beeldende kunstenaars en kunsthandelaren kan dat desastreuze gevolgen hebben. Kunst maken is namelijk een arbeidsintensieve bezigheid. Kappers, fietsenmakers en schoenmakers blijven om die reden wel onder het lage BTW-tarief vallen. Kunstenaars dus niet. Mij en mijn collega's is dat al een dag of tien bekend. Maar fijn dat het nu ook zo snel is doorgedrongen tot de NRC. Heel alert van de Kunstredactie van mijn Kwaliteitskrant.

Sandra Smallenburg en de broodschilders

Het is onbegrijpelijk dat het in het maatschappelijk debat steeds maar gaat over de gevolgen van de BTW-verhoging voor de podiumkunsten. Deze zal leiden tot een prijsverhoging van enkele euro's per kaartje. Ook de BTW op de verkoop van kunstwerken gaat met 13% omhoog, en dan hebben we het al snel over een prijsverhoging van enkele honderden tot duizenden euro's. In Den Haag denken ze waarschijnlijk dat alleen rijke mensen kunst kopen, die gemakkelijk in staat zijn deze prijsverhoging te betalen. Dat is dan een wijdverbreid misverstand. Ook mensen met een kleinere beurs willen graag iets moois kopen voor in hun huis. Dat weten ze misschien niet in Den Haag, omdat in de pers zelden serieus aandacht wordt besteed aan de beroepspraktijk van hardwerkende kunstenaars die hun werk op de particuliere markt verkopen. Daar wordt zelfs een beetje op neer gekeken. Kunst en ondernemerschap gaan immers niet samen. Zakelijk succes is voor een kunstenaar per definitie verdacht. Sandra Smallenburg bestempelde in de NRC van 8 december jongstleden de kunstenaars waarvan onze staatssecretaris van Cultuur werk heeft gekocht, neerbuigend als 'broodschilders'. Dat zijn schilders 'om den brode', en volgens Van Dale betekent dat: 'om er de kost mee te verdienen, niet uit lust of liefde'. Die redden het volgens Sandra wel met hun 'gemoedelijke retrokunst voor boven de bank'. Je kunt over de kwaliteit van deze kunstenaars zeggen wat je wilt, maar of ze hun werk wel of niet uit lust en liefde maken, geen idee. Waar zou Sandra dat aan zien? Sandra maakt zich in haar stukje meer zorgen om 'de échte avant-gardisten'. Zolang kunstrecensenten en -critici gesubsidieerd avantgardisme nog zonder meer met kwaliteit associëren, en toegankelijke en verkoopbare kunst als commerciële en dus verwaarloosbare decoratie voor boven de bank beschouwen, zolang blijft de kloof tussen kunst en samenleving bestaan en zullen Henk en Ingrid en hun volksvertegenwoordigers zich blijven afzetten tegen de kunst. Een goed geïnformeerd publiek vormt het draagvlak van de culturele sector. Het schrijven van obligate, kritiekloze en voorspelbare stukjes over de kwetsbaarheid van de hoge kunst levert daar geen bijdrage aan. Dat vind ik nu gemakzuchtige broodschrijverij.

Paul Dikker in Galerie Memling

Willem Kuipers (oud-chef van de kunstredactie van de Volkskrant) heeft op zijn web-site wiewiewie.nl een mooi artikel geschreven over mijn werk. Het is te vinden onder de knop Galerie Memling, rechts op de pagina. Citaat: "Paul Dikker blijkt zo door de schoonheid van het aardse geweld in Noorwegen te zijn getroffen dat hij daar in het Noorden, net als W.F.Hermans in Nooit meer slapen, zijn nietigheid als schepper moet zijn gaan inzien en aldus, denk ik, de weg heeft vrijgemaakt voor misschien wel zijn mooiste, en langst beklijvende werk, want waar elders wordt zoiets groots gecreëerd dan daar waar kunst en religie samenkomen."
Tja, daar heb ik weinig aan toe te voegen. Behalve dan dat ik nog niet dood ben en dat ik mijn mooiste en langst beklijvende werk nog ga maken. Neem een kijkje op wiewiewie.nl.

paul dikker WAW bericht


Marnixkade 39-lll
1015 XR Amsterdam
telefoon: 020 625 00 08
e-mail: info@pauldikker.nl

10 december 2010


Beste mensen,

Dit jaar ben ik er eens vroeg bij met mijn eindejaarsbericht en mijn wensen voor het nieuwe jaar.
Ik wens u nog een goede laatste maand van dit jaar toe, hele fijne kerstdagen straks en een prachtig en voorspoedig 2011.

Met veel plezier heb ik dit jaar mijn 25-jarig jubileum als kunstenaar gevierd met een tentoonstelling in Het Weefhuis Zaandijk. Ik toonde daar mijn nieuwste schilderijen die ik in de maanden daarvoor in een winters Noorwegen had gemaakt. Voor mijzelf was het bijzonder om zo mijn nieuwe schilderijen voor het eerst bij elkaar te zien in hun gloednieuwe, zelfgemaakte lijsten. Misschien klinkt dat gek, maar het heeft altijd enige tijd nodig om vertrouwd te raken met de werken die ik net heb gemaakt. Alsof ik er zelf eerst nog aan moet wennen, alvorens ze een vanzelfsprekende plaats in mijn oeuvre krijgen. Heel veel mensen hebben de tentoonstelling bezocht, mede dankzij de artikelen in de pers en een tweetal interviews op de radio. De optredens van Ezequiel Menalled, Elke Geurts, Ellen Dikker en het interview dat Sandra Schuurhof met mij hield, vormden extra attracties. Velen van u hebben de expositie bezocht en mij overladen met complimenten en presentjes. Ik ben daar heel blij mee! Dank aan al die mensen die mijn ontwikkeling al zolang volgen en die elke keer opnieuw belangstelling voor mijn werk tonen.

Afgelopen jaar verscheen in Noorwegen het boek ‘Alt det som er’ bij uitgeverij Aschehoug Forlag. Het bevat 49 afbeeldingen van mijn schilderijen en een verhaal dat de bekende en veel bekroonde en vertaalde schrijver Bjørn Sortland er speciaal bij schreef. Uiteindelijk heeft de productie van het boek nog veel voeten in de aarde gehad. Toen ik de drukproeven per koerier uit Oslo kreeg, schrok ik mij een hoedje. Ik ben daarna onmiddellijk naar Oslo vertrokken waar ik samen met een repro-technicus verbeteringen heb aangebracht en aanwezig ben geweest bij het drukken van het boek. Het was opwindend om de kleurige bladen met afbeeldingen van mijn schilderijen van de pers te zien komen. Het boek is in Noorwegen erg goed ontvangen en heeft zeer goede recensies gehad. Het is door de staat aangekocht om in alle bibliotheken van Noorwegen te verspreiden en het heeft zelfs een tweede druk gekregen. Mijn vriend, de Noorse componist Knut Vaage, zegt dat ik met dit boek nu echt een Norwegian friend ben geworden, net als Lennard Cohen, Dolly Parton en Horst Tappert. Ondanks positieve reacties durven Nederlandse uitgevers het niet in vertaling uit te geven vanwege de financiële risico’s. Het boek en de proefvertaling zijn overigens bij mij te bestellen.

In het voorjaar verscheen bij Uitgeverij Nieuw Amsterdam, het tweede boek van Elke Geurts, Lastmens, met op de omslag weer een schilderij van mij. Leuk! Voorts deed ik mee aan de Open Ateliers Jordaan en werd ik actief op Facebook om mijn werk zoveel mogelijk te verspreiden. Kijk voortaan voor het laatste nieuws eens op mijn weblog op mijn web-site www.pauldikker.nl.

In 2011 zal ik in Hoofddorp en Overveen exposeren, gedetailleerde informatie is al te vinden op mijn site onder nieuws, exposities. Waarschijnlijk verschijnt in juni volgend jaar een artikel over mijn werk in het blad ‘Atelier’. Tevens verschijnt een boek bij Leiden University Press waarin mijn publicatie over kunst en werkelijkheid uit 2007 (zie mijn site onder publicaties) is opgenomen. Voor een Belgisch boek (uitgeverij Lannoo en Nouvelles Editions) zal ik een bijdrage schrijven over kunst en ondernemerschap. Ook wil ik volgend jaar weer graag enkele maanden in Noorwegen werken.

Zoals u wellicht weet, zal de BTW op kunstvoorwerpen per 1 januari worden verhoogd van 6 naar 19%. Tot die tijd geldt het oude tarief, dus neem gerust nog deze maand contact op. Misschien is het wel een leuk idee om uzelf of een dierbare een gouache cadeau te geven voor de kerstmis?
Wat mij betreft laten we ons niet uit het veld slaan door economische tegenwind en bezuinigingen.
Ik hoop u het komende jaar dan ook weer vele nieuwe schilderijen te mogen laten zien.
Met kunstzinnige én ondernemende groet,

Paul Dikker

Muziek Centrum van de Omroep (MCO)

Ik vind de naam van CDA-minister Van Bijsterveldt wel een beetje lang. Overdreven ook. Waar is die t op het eind eigenlijk goed voor? En dat is nog maar het begin. Ik stel voor dat we het aantal letters drastisch terugbrengen. Met ietsje minder moet het toch ook wel kunnen? Zullen we haar naam halveren? Dan noemen we haar voortaan minister Van Beld. 'Klinkt als' vuilnisbelt, voor wie het spelletje 'hints' kent. Het Muziekcentrum van de Omroep mag van de minister blijven voortbestaan. Moet wel een procent of veertig (40!) bezuinigen. Geweldig, en wat zijn we blij in kunsten- en medialand. Hè...hè, we zijn weer in gesprek met de minister!

Ik ben niet blij. Het opheffen van al die orkesten die tot het MCO behoorden vond ik barbaars en heel erg dom, van welke kant je het ook bekeek. Cultureel, economisch, menselijk, vanuit elk perspectief rampzalig en ineffectief. Maar dat de beslissing tot opheffing nu wordt teruggedraaid vind ik eigenlijk net zo schokkend. Niet vanwege die korting van 40% die buiten elke proportie is. Maar wel omdat het regeringsbeleid kennelijk zo weinig doordacht en gefundeerd is dat een dergelijke ingrijpende beslissing eerst zo maar wordt genomen, om na protesten uit het veld weer net zo snel te worden ingetrokken.

Wat zegt dat over onze bewindslieden? Waar hebben die mensen eigenlijk verstand van? Voor welk ontstellend gebrek aan deskundigheid en visie betalen we deze ministers eigenlijk hun salarissen? Om onrust te zaaien en armoede en werkloosheid te creëren? Mevrouw Beld hoort samen met haar CDA-collega en rookidealist Hans Hillen op de vuilnisbelt van het politieke onvermogen. Opdat het aanzien van de politiek in ere kan worden hersteld.

Sinterklaascadeau

Voor wie nog een leuk en bijzonder Sinterklaascadeau zoekt, ik heb het afgelopen jaar een aantal mooie nieuwe gouaches gemaakt. Tot 1 januari 2011 is in ieder geval het lage 6% BTW-tarief nog geldig, dus ik zou zeggen: dit is het goede moment.
En het is een keer iets geheel anders en onverwachts. Want laten we eerlijk zijn, zo makkelijk is het niet om een speciaal cadeau te vinden waarmee je je genegenheid voor een dierbaar persoon kan uitdrukken. Prijzen vanaf 500 tot 750 euro voor een werk waar er op de hele wereld maar één van is! Kom vrijblijvend kijken, lang niet al mijn gouaches staan op mijn web-site. Maak een afspraak via info@pauldikker.nl en wees welkom.

Hans Hillen

Wat heerlijk dat er in Nederland nog integere en gewetensvolle politici als Hans Hillen zijn, die geheime betaalde adviezen geven om hun hooggestemde idealen te verwezenlijken, zelfs als die tegen het beleid van hun eigen partij ingaan.

Cultureel ondernemer

Er is veel te doen over de afbouw van subsidies in de culturele sector en de verhoging van de BTW op kunst naar 19%. Veel beeldend kunstenaars zijn afhankelijk van subsidies of hebben er een baantje bij. Ongeveer 4% van de beeldend kunstenaars kan van zijn werk leven en gelukkig hoor ik tot die kleine groep. Dat gaat niet vanzelf, dat vraagt naast het schilderen zelf om een flinke dosis ondernemerschap. Maar cultureel ondernemer ben ik al ruim 17 jaar, dus wat dat betreft verandert er niets. Aan een kleine prijsverhoging is waarschijnlijk niet te ontkomen na 1 januari 2011, het tijdstip waarop de BTW verhoging van 13% wordt ingevoerd. Maar ik blijf verder gewoon plannen maken, schilderen en exposeren. Voor u, voor jou, voor Henk en Ingrid, JanWillem-Diederik en AnneMarie-Louise, voor Achmed en Fatima. Kunst voor alle mensen dus. Van jong tot oud, van links tot rechts, van wit tot zwart, van rijk tot arm. Ik ga door!

Postbodes en omroepmedewerkers, verenigt u!

Wat ben ik toch weer blij met de publieke omroep. Ik zag net op Uitzending gemist een aflevering van Zembla over de situatie bij TNT post. Onvoorstelbaar hoe er met de postbodes wordt omgesprongen. Onvoorstelbaar ook dat er nog geen stakingen zijn georganiseerd door de vakbond. Het wordt hoog tijd dat daar een wilde staking losbreekt. Het programma toont een aaneenschakeling van weerzinwekkende beleidsmaatregelen. Ik noem maar iets. Op de vloer in de ruimtes waar de post wordt verdeeld en geordend, zijn gekleurde lijnen aangebracht waarbinnen de postbodes moeten blijven. Zo zullen ze efficiënter werken. Ze mogen niet van hun stoel opstaan, buiten de lijnen komen wordt bestraft. Pardon? Gebeurt dit in Nederland? Dit is pure slavenarbeid, waarover je wel eens iets hoort uit verre, arme, onderontwikkelde landen. Ook moeten postbodes reclamemateriaal rondbrengen waarin TNT om postbezorgers vraagt. Let wel, de postbodes zijn de vaste krachten die vaak al jarenlang in dienst zijn. Hun banen staan nu op de tocht. De postbezorgers die TNT nu zoekt zijn zeer slecht betaalde parttime krachten. Van de postbodes wordt dus gevraagd om wervingsbrochures voor hun eigen toekomstige vervangers rond te brengen. Hoe pijnlijk! En dan te bedenken dat TNT post nog altijd erg veel winst maakt. Maar zoals de aflevering van Zembla laat zien, het gaat alleen nog maar om de belangen van de aandeelhouders. Om de cijfers dus. De post zelf blijft geregeld staan en wordt niet of veel te laat bezorgd. De top van TNT wil niet reageren in de uitzending, vroeger heette dat 'de arrogantie van de macht'. Tenenkrommend is het. En dan te bedenken dat dezelfde rechtse politiek die nu wil bezuinigen op de publieke omroep, op Zembla dus, ook de liberalisering en globalisering van markten op haar geweten heeft die leidt tot wantoestanden zoals bij TNT. Ik zou zeggen: postbodes en omroepmedewerkers, verenigt u!

Janine Jansen

Wat een prachtig portret heeft regisseur Paul Cohen gemaakt van violiste Janine Jansen. Ik was tot tranen toe geroerd. Waarom? Het is altijd erg moeilijk om het maatschappelijk nut van kunst uit te leggen, laat staan om subsidies en investeringen in kunst te legitimeren tegenover mensen die er geen enkele affiniteit mee hebben. Maar deze film is één groot pleidooi voor de kunst. Voor de waarde en betekenis ervan, voor de schoonheid op zichzelf en de vreugde die dat brengen kan. De film toont Janine in al haar authenticiteit, met haar passie, haar hang naar perfectie, haar compromisloosheid voor datgene wat zij echt belangrijk vindt, haar muziek. We zien haar en haar collega's muziek maken, expressief en alert, tot het uiterste geconcentreerd, luisterend naar elkaar. We zien ze praten over muziek, over inspiratie, magie en liefde; kortom, over alles wat er in het leven toe doet. Daartegenover staat het alledaagse leven, de grote mensenwereld, waarin het om geld verdienen gaat, het 'vermarkten' van Janine in een blad dat haar naam draagt. We zien haar haar kwetsbare verschijning poseren voor talrijke camera's, we zien haar oneindig handen schudden, cd's signeren, met wildvreemden dineren en beschaafd converseren. En altijd maar glimlachen, tot haar kaken er pijn van doen, omdat het er nu eenmaal bij hoort. En daarna reist ze weer verder, van concert naar concert, van stad naar stad, vliegtuig in, vliegtuig uit. Uiteindelijk wordt het haar aan het einde van de film teveel. Omdat ze almaar geeft, zichzelf geeft, en eigenlijk te weinig terugkrijgt dat haar ook wezenlijk weer voedt.
Eigenlijk zou het hele nieuwe kabinet de film moeten gaan zien, en ook al die mensen die menen dat de subsidies voor kunst maar moeten worden afgeschaft. Want hoe algemeen, saai en conventioneel wordt het leven van alledag zonder de sprankelende inbreng van kunstenaars als Janine?

Uitnodiging publicatie in België

Gisteren kreeg ik een zomaar ineens een verzoek van de Belgische organisatie SMartBe om een artikel te schrijven voor een boek over kunst en ondernemerschap.
SMartBe is een professionele vereniging voor creatieve beroepen in België en heeft een eigen studiebureau dat eens per jaar een tweetalig boek uitgeeft. Geen idee hoe ze bij mij komen, al heb ik een aantal jaren geleden wel in België geëxposeerd. Het is de bedoeling dat ik een portret schrijf over mezelf, met de nadruk op mijn eigen ondernemerschap en hoe ik tegen de combinatie aankijk van kunstenaar en ondernemer. Zijn die twee wel te verenigen? Daar is een heleboel over te zeggen en het is een actueel thema op het moment. Zeker nu de kunstensector in Nederland zulke grote bezuinigingen boven het hoofd hangt en veel kunstenaars en artiesten een invulling zullen moeten geven aan hun ondernemerschap. Omdat ik zelf al bijna 20 jaar als kunstenaar in mijn levensonderhoud voorzie, zonder subsidie of een vaste samenwerking met een galerie, heb ik daar van alles over op te merken. De weg die ik daarin ga is tamelijk uniek. Leuk dus dat ik nu in België word gevraagd om hierover te publiceren. De wereld is immers groter dan Nederland!

CDA-fractie

De huidige fractie van het CDA in de Tweede Kamer vormt geen goede afspiegeling van het ledenbestand. Ik stel voor vijf zittende volksvertegenwoordigers te verwijderen en te vervangen door leden die net als Ferrier en Koppejan tegen samenwerking met de PVV zijn. Zodat net als op het congres, ook eenderde van de fractie straks tegen samenwerking zal zijn.

BTW-verhoging, bezuinigingen en cultuurbarbaren

Zou die op handen zijnde rechtse regering nu echt de BTW op kunst willen verhogen van 6 naar 19%? Dat gaat er flink inhakken dan. Alles wordt duurder, kaartjes voor theater, muziek, en ook de prijs van tekeningen, schilderijen, beelden, foto's, keramische objecten, textiele werkvormen enzomeer moet omhoog. Terwijl de voorgenomen bezuinigingen toch al een druk leggen op de budgetten van kunstinstellingen en kunstenaars. Een van de mogelijke oplossingen is om de bezuinigingen op zijn minst gedeeltelijk door te berekenen aan de consument. Het geld om producties te maken moet toch ergens vandaan komen. Maar daar komt nu dan eerst die BTW-verhoging overheen. Prijsverhogingen die rechtstreeks naar de schatkist gaan, zonder dat daarvan ook maar iets ten goede komt aan de kunstensector zelf. Grote kans dat dit gevolgen heeft voor het aanbod. Minder geld betekent minder kunstproductie. Daar zullen die populistische cultuurbarbaren in Den Haag wel op aansturen. Met minder kunst en cultuur wordt de wereld straks nog een stukje platter en eenvoudiger. Zodat er straks nog meer domme mensen zijn dan nu al het geval is. Dom? Ja dom. En die fijne burgers kunnen dan straks in nog grotere getale kiezen op de koene redders van dit land van hardwerkende Nederlanders. Mijn god, in wat voor achterlijke cultuur zijn wij terecht gekomen?

Volgers

Als je wilt, kun je je aanmelden als volger van mijn weblog. Zie de ikoon volgers hiernaast. Zodat we nog meer één grote familie worden met z'n allen!

schilderijtjes

Inmiddels heb ik 16 nieuwe kleine gouaches gemaakt. In werkelijkheid zijn ze natuurlijk veeeeel mooier. Maar ik publiceer toch enkele afbeeldingen op dit blog, dan heb je vast een indruk. Voor t eggie moet je maar gewoon een keer langs komen om een kijkje te nemen.

Toveren

De afgelopen maanden heb ik mij weer helemaal ondergedompeld in mijn werk. Zo ben ik begonnen met het maken van een nieuwe serie gouaches. Dus gewoon rustig zitten aan een tafel. Zuurvrij aquarelpapier, schoon water, enkele geschikte penselen en natuurlijk mijn tubetjes mooie gouacheverf bij de hand. En dan maar aan de gang. Je kunt met gouacheverf moeilijk corrigeren omdat de verf in water oplost. Dus de basis moet in 1 keer goed zijn. Wel kan je een beeld opbouwen door de verf in verschillende lagen goed te laten dekken en er geleidelijk aan meer details in aan te brengen. Met gouacheverf kun je relatief snel werken. Ik houd erg van het materiaal, ook omdat het op papier zo'n mooi mat oppervlak geeft. Vergeleken met acryl- of olieverf heeft het een bepaalde zachtheid. Ik had enkele nieuwe kleuren gekocht en dan is het helemaal opwindend om te zien hoe die al dan niet samengaan met andere kleuren. Schilderen blijft voor mij een soort toveren. Het heeft iets magisch om vanuit de leegte, het witte vlak van het papier, een ruimtelijke illusie te scheppen met simpele middelen als een paar kleuren en een penseel.

Tweede druk 'Alt det som er'!

De eerste druk van ons boek 'Alt det som er' is uitverkocht! De uitgeverij is geheel door de voorraad heen. Dat betekent dat er inmiddels 2500 boeken zijn verkocht. Voor een zo kunstzinnig ogend beeldboek met een dergelijke poëtische tekst is dat erg veel en op de uitgeverij had niemand dan ook verwacht dat het boek in de verste verte een verkoopsucces zou worden. Waarschijnlijk hebben de bijzonder positieve recensies bijgedragen aan dat resultaat, er zijn er inmiddels minstens vijf verschenen. Precies weet ik het niet, want het speelt zich voor mij allemaal erg ver weg af. Hoe dan ook, eind augustus, begin september komt er een tweede druk! Ik zal dan ook een aantal nieuwe exemplaren bestellen voor belangstellenden in Nederland.

Portugal

Wat mij betreft is de vakantie nu wel voorbij. Het is weer mooi geweest. Ik ben drie weken in Portugal geweest waar ik in het jaar 2000 een aantal maanden heb gewerkt. Bijzonder om weer terug te zijn daar, op al die plekken die mij jarenlang hebben geïnspireerd. Ook nu weer werd ik getroffen door het gevoel van leegte en afwezigheid op de hete, zonovergoten dorpspleintjes. Eigenlijk vond ik daar hetzelfde gevoel terug als ik nu in het Noorse landschap vind, waar ik zo word geraakt door de stilte en de afwezigheid van de urbane moderniteit. Het Noorse landschap spreek mij als thema toch meer aan nu, omdat het ruig en majestueus is. Aan het werk dus maar, ik ben eigenlijk al weer een aantal weken bezig.

Verkoop schilderij

Het schilderij dat op de centrale expositie hing van de Open Ateliers Jordaan heeft een nieuwe bestemming gevonden. Gisteren heb ik het weggebracht naar mensen die even wilden kijken hoe het in hun huis stond. We zochten een muur uit en het was direct duidelijk dat ze het wilden houden. Het staat dan ook prachtig in hun interieur. Alsof het ervoor gemaakt is. Ze waren al drie jaar op zoek naar iets dat zij allebei mooi vonden. Ik vind het niet alleen vleiend dat zij een schilderij van mij hebben uitgekozen, het geeft mij vooral ook een kick om mijn werk zo goed te zien uitkomen in een andere omgeving. En om te zien wat een schilderij toe kan voegen aan de ruimte waarin het hangt. En dan zijn er nog mensen die het nut van kunst betwisten.

Boekrecensie

Er is weer een recensie verschenen van ons boek 'Alt det som er', ditmaal door Guri Fjeldberg. Zij schijnt Bjørn nooit erg goed gezind te zijn maar deze keer is ze toch positief. Zij schijnt zich vooral te beklagen over de 20.000 euro aan subsidie die het boek heeft ontvangen om de productie mogelijk te maken, maar over de kwaliteit schijnt ze goed te spreken te zijn. Het is weer in het Noors, het duurt dus weer even voordat de tekst ontcijferd is.

Begrafenis Herman van Eggelen

Afgelopen donderdag was ik in Oslo om mijn vriend Herman van Eggelen te begraven. Ik kende hem pas iets meer dan twee jaar, maar in deze korte tijd hebben we een intensief contact gekregen. Herman organiseerde in het bedrijf waar hij werkte, Wilhelm Wilhelmsen ASA, uit aardigheid een tentoonstelling van mijn werk en hij kocht zelf drie gouaches na de tentoonstelling aan. Het was een groot plezier met hem samen te werken en om in zijn aanwezigheid te verkeren. We zagen elkaar dan ook geregeld in Oslo of in Amsterdam. Hij was een buitengewoon hartelijk, enthousiast sociaal, intelligent en geëngageerd mens. Twee maanden geleden zag ik hem voor het laatst toen ik in Oslo was in verband met de de productie van mijn boek. Hij haalde me met zijn auto op in de stad om pannenkoeken te gaan eten, en vertelde me dat hij in 2009 geen enkele keer een plastic zakje in een winkel had geaccepteerd om zijn boodschappen te doen, zelfs als hij eigenlijk teveel had gekocht om met zijn twee handen te dragen. Vanwege het milieu... Ik zal deze grote, ontwapenende, motorisch ietwat onhandige man met zijn karakteristieke, opgewonden stem erg missen.

Open Ateliers

Het is zover. Komend weekeinde vindt de kunstroute Open Ateliers plaats. Ik doe ook weer mee. Dat betekent schilderijen ophangen, maar vooral veel opruimen. En op en neer lopen naar de glas- en papierbak. Mijn voorzetwand voor de boekenkast heb ik reeds geinstalleerd, zodat ik enkele extra werken kan ophangen. Alles een beetje herschikken, stapels papier verschuiven van hot naar her, een paar lege dozen 'tijdelijk' vullen (er staan nog twee dozen vol met boeken van twee jaar geleden), stofzuigen en dweilen, inkopen doen voor een hapje en een drankje enzovoort. Iedereen is van harte welkom komende zaterdag, zondag en maandag van 12 tot 18 uur op de Marnixkade 39-lll.

Uitverkocht

Na verschijning van de recensie van ons boek 'Alt det som er' in Bergens Tidende kreeg ik veel reacties via e-mail, telefoon en sms van mijn Noorse vrienden. In heel Bergen en ook in de verderop gelegen plaats Voss, was het boek in alle winkels uitverkocht. Dat was leuk om te horen. Omdat veel van mijn eigen familie, vrienden en relaties het boek ook graag willen hebben, heb ik mijn mijn uitgever Aschehoug Forlag in Oslo een nieuwe bestelling gedaan.

Genialt god

Vorige week verscheen een positieve recensie in Bergens Tidende, een gerespecteerd en groot dagblad voor de westkust van Noorwegen. Op de voorpagina stond een aankondiging van ons boek met als kop: Genialt god. In het boekenkatern stond over twee pagina's een recensie van ons boek met een grote afbeelding van een schilderij van mij, geschreven door Petra J. Helgesen. Marja Driessens-Diessel maakte voor mij een vertaling van de recensie:

De bekroonde 'inwoner van Bømlo' Bjørn Sortland heeft samen met illustrator Paul Dikker een klein meesterwerk geschapen.

Simpelweg: een hoogtepunt.

Soms weet ik niet welk woord ik zal gebruiken. Bij het beeldenboek 'Alt det som er' kan ik eigenlijk beter mijn mond houden. Toch wil ik beknopt beschrijven hoe ik het als lezer heb ervaren. Laat ik mij houden bij de feiten: BS is een van Noorwegens bekwaamste en ijverigste kinder- en jongerenboekenschrijver, en hij is goed in het kiezen van illustratoren; vorig jaar werd 'Det hjertet husker', geillustreerd door Hilde Kramer, genomineerd voor de Brageprijs en zijn andere illustrator in 2000, Marvin Halleraker, won de Illustratieprijs van het Ministerie van Cultuur voor 'Halleluja'. Sortlands beeldenboeken zijn kunst, en voor minder doet de kunstgeïnteresseerde schrijver het niet, en 'Alt det som er' is een voorlopig hoogtepunt.

Paul Dikker is een Nederlandse beeldend kunstenaar en de afgelopen jaren is hij gastkunstenaar geweest op de USF Verf in Bergen, waar ook Sortland zijn 'schrijfkamer' heeft. De schilderijen van Dikker, in olieverf of acrylverf, zijn vóór alles een spel van kleurvlakken en licht. Hij schildert grote open ruimtes, met enorme vertes, of het nu gaat om onze Noorse fjorden of lege straten. Zijn gebouwen en mensen zien er eenzaam uit, klein en ver weg in deze wijdte en schijnbaar driedimensionale landschappen met onwaarschijnlijk oplichtende vlakten.

Het eenzame en overweldigende gevoel heeft Sortland uit de beelden meegenomen in zijn teksten; veel schilderijen waren er dan ook al vóór de woorden. De hoofdpersoon en ik-figuur is onderzeebootkapitein in de marine, en hij wordt vader. Hij is erg gespannen en vol verlangen in verband met de komende geboorte. Hij is bang de controle te verliezen en de enige die hij durft te vertrouwen is de ongeboren zoon.

Ook al gaat dit boek over kinderen krijgen, geschreven voor een ongeboren zoon, is het geen kinderboek. En ondanks dat de uitgifte is gesubsidieerd door 'Lezer zoekt boek' is het ook geen toegepaste literatuur. Er is geen enkele gebeurtenis, persoon om je mee te identificeren of traditioneel opgebouwde spanning waarop de onervaren lezer kan terugvallen. Tekst en beelden zijn beide een open, raadselachtig landschap waarin we worden uitgenodigd, maar vervolgens aan onszelf worden overgelaten. 'Alt det som er' is een boek om je in te verliezen, maar pas als je de moed hebt om je eruit los te rukken, kun je als lezer opgelucht ademhalen

Recensie

Het boek is inmiddels klaar en ligt in de boekwinkels in Noorwegen!
Morten Haugen recenseerde het boek direct in Aftenposten (vergelijkbaar met het NRC-Handelsblad in Nederland) en schreef: "Misschien het beste beeldboek van het jaar, (...) een boek dat de lezer uitdaagt. De combinatie van een gevoelige, beweeglijke tekst en contrastrijke, vervreemdende schilderijen maakt dit boek tot een sterke en gedenkwaardige leeservaring."
Ik ben benieuwd hoe ons boek is ontvangen op de boekenbeurs van Bologna.

In de drukkerij

Afgelopen zondag ben ik naar Oslo gevlogen om de drukproeven te corrigeren en bij het drukken van het boek aanwezig te zijn.
Ik vond de proeven die me per koerier waren bezorgd, niet zo goed. Veel kleurafwijkingen en een aantal schilderijen kwam zelfs uitgesproken onscherp over. Maar gelukkig was ik maandag in de gelegenheid veranderingen aan te brengen en een aantal nieuwe scans te laten maken. Ik heb de hele dag samen met reprotechnicus Heidi Kristensen (Renessanse Media) gewerkt en we hebben 31 van de 48 afbeeldingen veranderd. Ongelofelijk wat je met photoshop allemaal kunt doen. We zagen de veranderingen alleen op het computerscherm, dus toen ik de volgende morgen om 7.15 uur de nieuwe drukproeven ging ophalen om direct mee te nemen naar de drukker, was ik knap gespannen. Maar ik zag het meteen en kon Heidi wel zoenen en omhelzen: de nieuwe proeven zagen er fantastisch uit. Ik moest rennen naar de uitgeverij, waar ik om 8.10 uur buiten adem aankwam om met produktieleider Morten Mathiesen samen naar de drukkerij te gaan en de drukproeven te brengen. We reden mee met Børre Våraker, de account manager (wat zou dat zijn?) van drukkerij 07, een uur rijden van Oslo. Het bleek een grote uitgeverij te zijn in een modern bedrijfspand met enorme machines. Het was geweldig om al die pakken papier te zien waarop ons boek gedrukt zou worden, en te zien hoe het drukproces in zijn werk gaat. Hierboven staan enkele foto's die ik in de drukkerij heb gemaakt. Vanmiddag kreeg ik het bericht dat het boek inmiddels klaar is, gedrukt en gebonden. Men stuurt het mij op en ik? Ik wacht in spanning af.

Naar Oslo

Vanmiddag kreeg ik bericht dat ons boek volgende week wordt gedrukt. Nu is het dan zover! Morgen worden de drukproeven per koerier uit Noorwegen bezorgd. Ik ben heel benieuwd hoe het geheel eruit ziet in zijn bijna definitieve vorm. Ik ga de proefdrukken goed bekijken om eventuele correcties zo snel mogelijk door te geven. Volgende week ga ik dan naar Oslo om bij het drukproces aanwezig te zijn. Indien nodig kan ik daar dan nog direct een beetje bijsturen. Zelf weet ik natuurlijk het beste hoe mijn schilderijen er in werkelijkheid uitzien. Wie wel eens een boek heeft gemaakt, weet hoeveel werk er gaat zitten in het keer op keer controleren van alles wat er mee te maken heeft. Checken, checken, checken, zoals mijn zus Ellen Dikker in haar nieuwe cabaretshow Fjord zegt. En dat is wat ik deze week voor de laatste keer ga doen, alvorens Alt det som er (Alles dat er is) daadwerkelijk verschijnt.

En nu weer verder

Met veel plezier kijk ik terug op mijn jubileumtentoonstelling in Het Weefhuis. Er zijn in vier dagen rond de 300 bezoekers geweest. Ik voel mij bevoorrecht met zoveel trouwe fans die mij vaak al vele jaren volgen! Gelukkig waren er ook weer vele nieuwe gezichten die de aankondiging hadden gelezen in het Noordhollands Dagblad, Dagblad Zaanstreek, Trouw, NIW, Kontaktlinjen, of elders. Veel mensen hebben ook de optredens bezocht van Ezequiel Menalled, Sandra Schuurhof, Elke Geurts en Ellen Dikker. Ik was erg blij met hun bijdragen die voor een extra prettige en ontspannen sfeer zorgden. En dan was ik ook nog eens benieuwd hoe mijn nieuwe schilderijen ontvangen zouden worden. Zou men de schilderijen niet te landschappelijk vinden of misschien te grijs? Maar niets daarvan, integendeel, ik heb erg veel zeer enthousiaste reacties gekregen. Leuk dat mensen die mij langer volgen vaak benadrukten dat mijn werk zich zo goed en snel ontwikkelt. Ik voel zelf wel dat mijn werk verandert, maar de ontwikkelingen voltrekken zich deels ook aan me, bij wijze van spreken achter mijn rug om, zonder dat ik precies de vinger kan leggen op wat er waarom gebeurt. Ik ben heel benieuwd waar het naar toe gaat. Vooralsnog heb ik drie programmatische ideeën die om een nadere uitwerking vragen. Werk aan de winkel dus. Op naar de volgende 25 jaar!

omslag Lastmens

Vanavond is het tweede boek van Elke Geurts gepresenteerd bij uitgeverij Nieuw Amsterdam. Het regende en ik zag er een beetje tegenop om met de fiets naar de Jan Luijkenstraat te gaan. Maar ik ben toch blij dat ik mij niet heb laten afschrikken. Het was een erg sprankelende bijeenkomst met veel geestige en enthousiaste toespraken. Haar boek met de titel Lastmens bevat drie lange verhalen en op de omslag prijkt een uitsnede van een van mijn schilderijen. Het ziet er prachtig uit en ik ben erg blij dat Elke weer voor een schilderij van mij heeft gekozen. Ook voor haar eerste boek Het besluit van Dola Korstjens werd een schilderij van mij gebruikt. Dat boek is erg goed ontvangen en ik hoop dat Elke met dit boek ook veel succes zal hebben. Kopen dus! Morgen komt ze al direct uit haar nieuwe boek voorlezen op mijn jubileumtentoonstelling in Het Weefhuis te Zaandijk. Mis het niet, haar optreden begint om 15.00 uur.

jubileumexpositie

Wat leuk was het afgelopen weekeinde in het Weefhuis! De vrijdag ervoor hebben we met een paar mensen de tentoonstelling ingericht. Dat is een heel werk en ik ben altijd een beetje gespannen daarvoor. Vroeg in de ochtend had ik de auto al ingeladen. Het vervoer van de schilderijen ging voorspoedig. In het Weefhuis aangekomen hebben we al de schilderijen uitgepakt en tegen de wanden aangezet. Daar sta je dan met ruim 50 schilderijen. Waar te beginnen, moeten de nieuwe Noorse werken in de beneden- of in de bovenzaal? Welke schilderijen versterken elkaar? Hoeveel schilderijen hangen we op een wand? Komt er een tafel met documentatie en zo ja, waar zetten we die dan neer? Ik merk dan toch wel snel dat ik inmiddels veel ervaring en ook een eigen hand van ophangen heb. Als je eenmaal een begin hebt is het een fantastisch proces om de tentoonstelling te zien groeien. Niet teveel schilderijen op een wand, de ruimte moet rustig van ritme blijven maar wel afwisselend en met een paar sterke aandachtspunten.
Het was weer nachtwerk, maar het resultaat is er dan ook naar. Ik vond het bijzonder om voor het eerst mijn nieuwe schilderijen in hun op maat gemaakte lijsten te zien hangen en er met enige afstand naar te kunnen kijken. Zaterdag en zondag kwamen er veel bezoekers en ik kreeg zeer veel positieve reacties. Het was een heel gedoe om iedereen van hapjes en drankjes te voorzien, maar gelukkig was er geweldige hulp in de keuken. Het optreden van de gitarist en componist Ezequiel Menalled vond ik hartverwarmend, en ik geloof dat velen er van genoten hebben. Ook mijn interview met Sandra Schuurhof liep lekker. Zij stelde goede en open vragen en ik vind het altijd leuk om over mijn werk en opvattingen te vertellen.
Afgelopen maandag stond er een leuk artikel over mijn tentoonstelling in het Noordhollands Dagblad/ Dagblad Zaanstreek (Peter Roggeveen- 'De tijd bevriest bij Dikker'), dus hopelijk wordt de expositie ook het komende weekeinde weer druk bezocht.
Zaterdag gaat Elke Geurts uit haar nieuwe boek 'Lastmens' voorlezen en zondag laat mijn zus, de cabaretier Ellen Dikker, een personage uit haar nieuwe show 'Fjord' mijn werk becommentariëren. Ter gelegenheid van mijn jubileum heb ik een aantal kleinere tekeningen en gouaches aantrekkelijk geprijsd, en bij aankoop van een kunstwerk krijgt de koper er naar keuze een cd van Ezequiel of het nieuwe boek van Elke bij. Als dat geen feest is..., ik verheug mij nu al weer op een paar leuke dagen.

de voorbereiding

Op dit moment zit ik midden in de voorbereiding van mijn nieuwe expositie in Het Weefhuis te Zaandijk. Op mijn atelier is de stroom uitgevallen, dus het is er vreselijk koud en tamelijk donker. Nu werk ik dan maar weer lekker thuis, Het hele huis ligt vol balken, sierlatjes, lijmklemmen en zaagsel. Dat krijg je ervan als je zelf je lijsten om je schilderijen maakt. Maar het begint gelukkig op te schieten. En vanmiddag kan ik de uitnodigingskaart voor de expositie ophalen bij de drukkerij. Eigenlijk had die al klaar moeten zijn, maar toen de 500 exemplaren vorige week vrijdag om 18.00 bij mij werden afgeleverd, ik de koerier betaald had en de doos ging uitpakken, bleek de achterkant van de kaart niet gedrukt te zijn. Hè ja, dat schiet lekker op. Maandagochtend dus meteen gebeld en gelukkig doen ze het over. Nu ga ik zo maar etiketten printen en enveloppen kopen, en dan hoop ik morgen de hele zending op de bus te kunnen doen.
Gisteren was er een klein interview met mij op Zaanradio, morgen is er een vraaggesprek van een heel uur lang in het programma Babbels, ook van omroep Zaanradio. En dan volgende week woensdag ben ik van 10 tot 11 een uur te gast bij Jacqueline de Nijs in haar programma Kunstgrepen, rechtstreeks te volgen op www.radio9oostzaan.nl. Dan ga ik volgende week donderdag mijn schilderijen klaar maken voor transport en vrijdag de tentoonstelling inrichten. Zal ik er ook wat oude schilderijen tussenhangen, bij wijze van overzicht, omdat ik dit jaar 25 jaar kunstenaar ben? Ik twijfel nog en zal ter plekke beslissen wat te doen. En dan maar hopen dat er veel mensen naar mijn nieuwe tentoonstelling komen kijken. En dat ik na de tentoonstelling eindelijk weer eens aan schilderen toekom, want daar ben ik wel aan toe!

Nieuw!

Jaaaa! Ik ga ook een weblog bijhouden. In plaats van mijn nieuwrubriek ga ik met enige regelmaat stukjes schrijven om je te informeren. Je ja, want bij een weblog hoort een populaire toon. Voortaan ben ik ook laagdrempelig en voor iedereen toegankelijk. Voor jong en oud. De exposities ga ik op een aparte plek vermelden, zodat je altijd gelijk kan zien waar ik nu of binnenkort exposeer. Leuk hè?