dinsdag 20 april 2010

Genialt god

Vorige week verscheen een positieve recensie in Bergens Tidende, een gerespecteerd en groot dagblad voor de westkust van Noorwegen. Op de voorpagina stond een aankondiging van ons boek met als kop: Genialt god. In het boekenkatern stond over twee pagina's een recensie van ons boek met een grote afbeelding van een schilderij van mij, geschreven door Petra J. Helgesen. Marja Driessens-Diessel maakte voor mij een vertaling van de recensie:

De bekroonde 'inwoner van Bømlo' Bjørn Sortland heeft samen met illustrator Paul Dikker een klein meesterwerk geschapen.

Simpelweg: een hoogtepunt.

Soms weet ik niet welk woord ik zal gebruiken. Bij het beeldenboek 'Alt det som er' kan ik eigenlijk beter mijn mond houden. Toch wil ik beknopt beschrijven hoe ik het als lezer heb ervaren. Laat ik mij houden bij de feiten: BS is een van Noorwegens bekwaamste en ijverigste kinder- en jongerenboekenschrijver, en hij is goed in het kiezen van illustratoren; vorig jaar werd 'Det hjertet husker', geillustreerd door Hilde Kramer, genomineerd voor de Brageprijs en zijn andere illustrator in 2000, Marvin Halleraker, won de Illustratieprijs van het Ministerie van Cultuur voor 'Halleluja'. Sortlands beeldenboeken zijn kunst, en voor minder doet de kunstgeïnteresseerde schrijver het niet, en 'Alt det som er' is een voorlopig hoogtepunt.

Paul Dikker is een Nederlandse beeldend kunstenaar en de afgelopen jaren is hij gastkunstenaar geweest op de USF Verf in Bergen, waar ook Sortland zijn 'schrijfkamer' heeft. De schilderijen van Dikker, in olieverf of acrylverf, zijn vóór alles een spel van kleurvlakken en licht. Hij schildert grote open ruimtes, met enorme vertes, of het nu gaat om onze Noorse fjorden of lege straten. Zijn gebouwen en mensen zien er eenzaam uit, klein en ver weg in deze wijdte en schijnbaar driedimensionale landschappen met onwaarschijnlijk oplichtende vlakten.

Het eenzame en overweldigende gevoel heeft Sortland uit de beelden meegenomen in zijn teksten; veel schilderijen waren er dan ook al vóór de woorden. De hoofdpersoon en ik-figuur is onderzeebootkapitein in de marine, en hij wordt vader. Hij is erg gespannen en vol verlangen in verband met de komende geboorte. Hij is bang de controle te verliezen en de enige die hij durft te vertrouwen is de ongeboren zoon.

Ook al gaat dit boek over kinderen krijgen, geschreven voor een ongeboren zoon, is het geen kinderboek. En ondanks dat de uitgifte is gesubsidieerd door 'Lezer zoekt boek' is het ook geen toegepaste literatuur. Er is geen enkele gebeurtenis, persoon om je mee te identificeren of traditioneel opgebouwde spanning waarop de onervaren lezer kan terugvallen. Tekst en beelden zijn beide een open, raadselachtig landschap waarin we worden uitgenodigd, maar vervolgens aan onszelf worden overgelaten. 'Alt det som er' is een boek om je in te verliezen, maar pas als je de moed hebt om je eruit los te rukken, kun je als lezer opgelucht ademhalen

Geen opmerkingen: