schilderijtjes

Inmiddels heb ik 16 nieuwe kleine gouaches gemaakt. In werkelijkheid zijn ze natuurlijk veeeeel mooier. Maar ik publiceer toch enkele afbeeldingen op dit blog, dan heb je vast een indruk. Voor t eggie moet je maar gewoon een keer langs komen om een kijkje te nemen.

Toveren

De afgelopen maanden heb ik mij weer helemaal ondergedompeld in mijn werk. Zo ben ik begonnen met het maken van een nieuwe serie gouaches. Dus gewoon rustig zitten aan een tafel. Zuurvrij aquarelpapier, schoon water, enkele geschikte penselen en natuurlijk mijn tubetjes mooie gouacheverf bij de hand. En dan maar aan de gang. Je kunt met gouacheverf moeilijk corrigeren omdat de verf in water oplost. Dus de basis moet in 1 keer goed zijn. Wel kan je een beeld opbouwen door de verf in verschillende lagen goed te laten dekken en er geleidelijk aan meer details in aan te brengen. Met gouacheverf kun je relatief snel werken. Ik houd erg van het materiaal, ook omdat het op papier zo'n mooi mat oppervlak geeft. Vergeleken met acryl- of olieverf heeft het een bepaalde zachtheid. Ik had enkele nieuwe kleuren gekocht en dan is het helemaal opwindend om te zien hoe die al dan niet samengaan met andere kleuren. Schilderen blijft voor mij een soort toveren. Het heeft iets magisch om vanuit de leegte, het witte vlak van het papier, een ruimtelijke illusie te scheppen met simpele middelen als een paar kleuren en een penseel.

Tweede druk 'Alt det som er'!

De eerste druk van ons boek 'Alt det som er' is uitverkocht! De uitgeverij is geheel door de voorraad heen. Dat betekent dat er inmiddels 2500 boeken zijn verkocht. Voor een zo kunstzinnig ogend beeldboek met een dergelijke poëtische tekst is dat erg veel en op de uitgeverij had niemand dan ook verwacht dat het boek in de verste verte een verkoopsucces zou worden. Waarschijnlijk hebben de bijzonder positieve recensies bijgedragen aan dat resultaat, er zijn er inmiddels minstens vijf verschenen. Precies weet ik het niet, want het speelt zich voor mij allemaal erg ver weg af. Hoe dan ook, eind augustus, begin september komt er een tweede druk! Ik zal dan ook een aantal nieuwe exemplaren bestellen voor belangstellenden in Nederland.

Portugal

Wat mij betreft is de vakantie nu wel voorbij. Het is weer mooi geweest. Ik ben drie weken in Portugal geweest waar ik in het jaar 2000 een aantal maanden heb gewerkt. Bijzonder om weer terug te zijn daar, op al die plekken die mij jarenlang hebben geïnspireerd. Ook nu weer werd ik getroffen door het gevoel van leegte en afwezigheid op de hete, zonovergoten dorpspleintjes. Eigenlijk vond ik daar hetzelfde gevoel terug als ik nu in het Noorse landschap vind, waar ik zo word geraakt door de stilte en de afwezigheid van de urbane moderniteit. Het Noorse landschap spreek mij als thema toch meer aan nu, omdat het ruig en majestueus is. Aan het werk dus maar, ik ben eigenlijk al weer een aantal weken bezig.

Verkoop schilderij

Het schilderij dat op de centrale expositie hing van de Open Ateliers Jordaan heeft een nieuwe bestemming gevonden. Gisteren heb ik het weggebracht naar mensen die even wilden kijken hoe het in hun huis stond. We zochten een muur uit en het was direct duidelijk dat ze het wilden houden. Het staat dan ook prachtig in hun interieur. Alsof het ervoor gemaakt is. Ze waren al drie jaar op zoek naar iets dat zij allebei mooi vonden. Ik vind het niet alleen vleiend dat zij een schilderij van mij hebben uitgekozen, het geeft mij vooral ook een kick om mijn werk zo goed te zien uitkomen in een andere omgeving. En om te zien wat een schilderij toe kan voegen aan de ruimte waarin het hangt. En dan zijn er nog mensen die het nut van kunst betwisten.

Boekrecensie

Er is weer een recensie verschenen van ons boek 'Alt det som er', ditmaal door Guri Fjeldberg. Zij schijnt Bjørn nooit erg goed gezind te zijn maar deze keer is ze toch positief. Zij schijnt zich vooral te beklagen over de 20.000 euro aan subsidie die het boek heeft ontvangen om de productie mogelijk te maken, maar over de kwaliteit schijnt ze goed te spreken te zijn. Het is weer in het Noors, het duurt dus weer even voordat de tekst ontcijferd is.

Begrafenis Herman van Eggelen

Afgelopen donderdag was ik in Oslo om mijn vriend Herman van Eggelen te begraven. Ik kende hem pas iets meer dan twee jaar, maar in deze korte tijd hebben we een intensief contact gekregen. Herman organiseerde in het bedrijf waar hij werkte, Wilhelm Wilhelmsen ASA, uit aardigheid een tentoonstelling van mijn werk en hij kocht zelf drie gouaches na de tentoonstelling aan. Het was een groot plezier met hem samen te werken en om in zijn aanwezigheid te verkeren. We zagen elkaar dan ook geregeld in Oslo of in Amsterdam. Hij was een buitengewoon hartelijk, enthousiast sociaal, intelligent en geëngageerd mens. Twee maanden geleden zag ik hem voor het laatst toen ik in Oslo was in verband met de de productie van mijn boek. Hij haalde me met zijn auto op in de stad om pannenkoeken te gaan eten, en vertelde me dat hij in 2009 geen enkele keer een plastic zakje in een winkel had geaccepteerd om zijn boodschappen te doen, zelfs als hij eigenlijk teveel had gekocht om met zijn twee handen te dragen. Vanwege het milieu... Ik zal deze grote, ontwapenende, motorisch ietwat onhandige man met zijn karakteristieke, opgewonden stem erg missen.

Open Ateliers

Het is zover. Komend weekeinde vindt de kunstroute Open Ateliers plaats. Ik doe ook weer mee. Dat betekent schilderijen ophangen, maar vooral veel opruimen. En op en neer lopen naar de glas- en papierbak. Mijn voorzetwand voor de boekenkast heb ik reeds geinstalleerd, zodat ik enkele extra werken kan ophangen. Alles een beetje herschikken, stapels papier verschuiven van hot naar her, een paar lege dozen 'tijdelijk' vullen (er staan nog twee dozen vol met boeken van twee jaar geleden), stofzuigen en dweilen, inkopen doen voor een hapje en een drankje enzovoort. Iedereen is van harte welkom komende zaterdag, zondag en maandag van 12 tot 18 uur op de Marnixkade 39-lll.

Uitverkocht

Na verschijning van de recensie van ons boek 'Alt det som er' in Bergens Tidende kreeg ik veel reacties via e-mail, telefoon en sms van mijn Noorse vrienden. In heel Bergen en ook in de verderop gelegen plaats Voss, was het boek in alle winkels uitverkocht. Dat was leuk om te horen. Omdat veel van mijn eigen familie, vrienden en relaties het boek ook graag willen hebben, heb ik mijn mijn uitgever Aschehoug Forlag in Oslo een nieuwe bestelling gedaan.

Genialt god

Vorige week verscheen een positieve recensie in Bergens Tidende, een gerespecteerd en groot dagblad voor de westkust van Noorwegen. Op de voorpagina stond een aankondiging van ons boek met als kop: Genialt god. In het boekenkatern stond over twee pagina's een recensie van ons boek met een grote afbeelding van een schilderij van mij, geschreven door Petra J. Helgesen. Marja Driessens-Diessel maakte voor mij een vertaling van de recensie:

De bekroonde 'inwoner van Bømlo' Bjørn Sortland heeft samen met illustrator Paul Dikker een klein meesterwerk geschapen.

Simpelweg: een hoogtepunt.

Soms weet ik niet welk woord ik zal gebruiken. Bij het beeldenboek 'Alt det som er' kan ik eigenlijk beter mijn mond houden. Toch wil ik beknopt beschrijven hoe ik het als lezer heb ervaren. Laat ik mij houden bij de feiten: BS is een van Noorwegens bekwaamste en ijverigste kinder- en jongerenboekenschrijver, en hij is goed in het kiezen van illustratoren; vorig jaar werd 'Det hjertet husker', geillustreerd door Hilde Kramer, genomineerd voor de Brageprijs en zijn andere illustrator in 2000, Marvin Halleraker, won de Illustratieprijs van het Ministerie van Cultuur voor 'Halleluja'. Sortlands beeldenboeken zijn kunst, en voor minder doet de kunstgeïnteresseerde schrijver het niet, en 'Alt det som er' is een voorlopig hoogtepunt.

Paul Dikker is een Nederlandse beeldend kunstenaar en de afgelopen jaren is hij gastkunstenaar geweest op de USF Verf in Bergen, waar ook Sortland zijn 'schrijfkamer' heeft. De schilderijen van Dikker, in olieverf of acrylverf, zijn vóór alles een spel van kleurvlakken en licht. Hij schildert grote open ruimtes, met enorme vertes, of het nu gaat om onze Noorse fjorden of lege straten. Zijn gebouwen en mensen zien er eenzaam uit, klein en ver weg in deze wijdte en schijnbaar driedimensionale landschappen met onwaarschijnlijk oplichtende vlakten.

Het eenzame en overweldigende gevoel heeft Sortland uit de beelden meegenomen in zijn teksten; veel schilderijen waren er dan ook al vóór de woorden. De hoofdpersoon en ik-figuur is onderzeebootkapitein in de marine, en hij wordt vader. Hij is erg gespannen en vol verlangen in verband met de komende geboorte. Hij is bang de controle te verliezen en de enige die hij durft te vertrouwen is de ongeboren zoon.

Ook al gaat dit boek over kinderen krijgen, geschreven voor een ongeboren zoon, is het geen kinderboek. En ondanks dat de uitgifte is gesubsidieerd door 'Lezer zoekt boek' is het ook geen toegepaste literatuur. Er is geen enkele gebeurtenis, persoon om je mee te identificeren of traditioneel opgebouwde spanning waarop de onervaren lezer kan terugvallen. Tekst en beelden zijn beide een open, raadselachtig landschap waarin we worden uitgenodigd, maar vervolgens aan onszelf worden overgelaten. 'Alt det som er' is een boek om je in te verliezen, maar pas als je de moed hebt om je eruit los te rukken, kun je als lezer opgelucht ademhalen

Recensie

Het boek is inmiddels klaar en ligt in de boekwinkels in Noorwegen!
Morten Haugen recenseerde het boek direct in Aftenposten (vergelijkbaar met het NRC-Handelsblad in Nederland) en schreef: "Misschien het beste beeldboek van het jaar, (...) een boek dat de lezer uitdaagt. De combinatie van een gevoelige, beweeglijke tekst en contrastrijke, vervreemdende schilderijen maakt dit boek tot een sterke en gedenkwaardige leeservaring."
Ik ben benieuwd hoe ons boek is ontvangen op de boekenbeurs van Bologna.

In de drukkerij

Afgelopen zondag ben ik naar Oslo gevlogen om de drukproeven te corrigeren en bij het drukken van het boek aanwezig te zijn.
Ik vond de proeven die me per koerier waren bezorgd, niet zo goed. Veel kleurafwijkingen en een aantal schilderijen kwam zelfs uitgesproken onscherp over. Maar gelukkig was ik maandag in de gelegenheid veranderingen aan te brengen en een aantal nieuwe scans te laten maken. Ik heb de hele dag samen met reprotechnicus Heidi Kristensen (Renessanse Media) gewerkt en we hebben 31 van de 48 afbeeldingen veranderd. Ongelofelijk wat je met photoshop allemaal kunt doen. We zagen de veranderingen alleen op het computerscherm, dus toen ik de volgende morgen om 7.15 uur de nieuwe drukproeven ging ophalen om direct mee te nemen naar de drukker, was ik knap gespannen. Maar ik zag het meteen en kon Heidi wel zoenen en omhelzen: de nieuwe proeven zagen er fantastisch uit. Ik moest rennen naar de uitgeverij, waar ik om 8.10 uur buiten adem aankwam om met produktieleider Morten Mathiesen samen naar de drukkerij te gaan en de drukproeven te brengen. We reden mee met Børre Våraker, de account manager (wat zou dat zijn?) van drukkerij 07, een uur rijden van Oslo. Het bleek een grote uitgeverij te zijn in een modern bedrijfspand met enorme machines. Het was geweldig om al die pakken papier te zien waarop ons boek gedrukt zou worden, en te zien hoe het drukproces in zijn werk gaat. Hierboven staan enkele foto's die ik in de drukkerij heb gemaakt. Vanmiddag kreeg ik het bericht dat het boek inmiddels klaar is, gedrukt en gebonden. Men stuurt het mij op en ik? Ik wacht in spanning af.

Naar Oslo

Vanmiddag kreeg ik bericht dat ons boek volgende week wordt gedrukt. Nu is het dan zover! Morgen worden de drukproeven per koerier uit Noorwegen bezorgd. Ik ben heel benieuwd hoe het geheel eruit ziet in zijn bijna definitieve vorm. Ik ga de proefdrukken goed bekijken om eventuele correcties zo snel mogelijk door te geven. Volgende week ga ik dan naar Oslo om bij het drukproces aanwezig te zijn. Indien nodig kan ik daar dan nog direct een beetje bijsturen. Zelf weet ik natuurlijk het beste hoe mijn schilderijen er in werkelijkheid uitzien. Wie wel eens een boek heeft gemaakt, weet hoeveel werk er gaat zitten in het keer op keer controleren van alles wat er mee te maken heeft. Checken, checken, checken, zoals mijn zus Ellen Dikker in haar nieuwe cabaretshow Fjord zegt. En dat is wat ik deze week voor de laatste keer ga doen, alvorens Alt det som er (Alles dat er is) daadwerkelijk verschijnt.

En nu weer verder

Met veel plezier kijk ik terug op mijn jubileumtentoonstelling in Het Weefhuis. Er zijn in vier dagen rond de 300 bezoekers geweest. Ik voel mij bevoorrecht met zoveel trouwe fans die mij vaak al vele jaren volgen! Gelukkig waren er ook weer vele nieuwe gezichten die de aankondiging hadden gelezen in het Noordhollands Dagblad, Dagblad Zaanstreek, Trouw, NIW, Kontaktlinjen, of elders. Veel mensen hebben ook de optredens bezocht van Ezequiel Menalled, Sandra Schuurhof, Elke Geurts en Ellen Dikker. Ik was erg blij met hun bijdragen die voor een extra prettige en ontspannen sfeer zorgden. En dan was ik ook nog eens benieuwd hoe mijn nieuwe schilderijen ontvangen zouden worden. Zou men de schilderijen niet te landschappelijk vinden of misschien te grijs? Maar niets daarvan, integendeel, ik heb erg veel zeer enthousiaste reacties gekregen. Leuk dat mensen die mij langer volgen vaak benadrukten dat mijn werk zich zo goed en snel ontwikkelt. Ik voel zelf wel dat mijn werk verandert, maar de ontwikkelingen voltrekken zich deels ook aan me, bij wijze van spreken achter mijn rug om, zonder dat ik precies de vinger kan leggen op wat er waarom gebeurt. Ik ben heel benieuwd waar het naar toe gaat. Vooralsnog heb ik drie programmatische ideeën die om een nadere uitwerking vragen. Werk aan de winkel dus. Op naar de volgende 25 jaar!

omslag Lastmens

Vanavond is het tweede boek van Elke Geurts gepresenteerd bij uitgeverij Nieuw Amsterdam. Het regende en ik zag er een beetje tegenop om met de fiets naar de Jan Luijkenstraat te gaan. Maar ik ben toch blij dat ik mij niet heb laten afschrikken. Het was een erg sprankelende bijeenkomst met veel geestige en enthousiaste toespraken. Haar boek met de titel Lastmens bevat drie lange verhalen en op de omslag prijkt een uitsnede van een van mijn schilderijen. Het ziet er prachtig uit en ik ben erg blij dat Elke weer voor een schilderij van mij heeft gekozen. Ook voor haar eerste boek Het besluit van Dola Korstjens werd een schilderij van mij gebruikt. Dat boek is erg goed ontvangen en ik hoop dat Elke met dit boek ook veel succes zal hebben. Kopen dus! Morgen komt ze al direct uit haar nieuwe boek voorlezen op mijn jubileumtentoonstelling in Het Weefhuis te Zaandijk. Mis het niet, haar optreden begint om 15.00 uur.

jubileumexpositie

Wat leuk was het afgelopen weekeinde in het Weefhuis! De vrijdag ervoor hebben we met een paar mensen de tentoonstelling ingericht. Dat is een heel werk en ik ben altijd een beetje gespannen daarvoor. Vroeg in de ochtend had ik de auto al ingeladen. Het vervoer van de schilderijen ging voorspoedig. In het Weefhuis aangekomen hebben we al de schilderijen uitgepakt en tegen de wanden aangezet. Daar sta je dan met ruim 50 schilderijen. Waar te beginnen, moeten de nieuwe Noorse werken in de beneden- of in de bovenzaal? Welke schilderijen versterken elkaar? Hoeveel schilderijen hangen we op een wand? Komt er een tafel met documentatie en zo ja, waar zetten we die dan neer? Ik merk dan toch wel snel dat ik inmiddels veel ervaring en ook een eigen hand van ophangen heb. Als je eenmaal een begin hebt is het een fantastisch proces om de tentoonstelling te zien groeien. Niet teveel schilderijen op een wand, de ruimte moet rustig van ritme blijven maar wel afwisselend en met een paar sterke aandachtspunten.
Het was weer nachtwerk, maar het resultaat is er dan ook naar. Ik vond het bijzonder om voor het eerst mijn nieuwe schilderijen in hun op maat gemaakte lijsten te zien hangen en er met enige afstand naar te kunnen kijken. Zaterdag en zondag kwamen er veel bezoekers en ik kreeg zeer veel positieve reacties. Het was een heel gedoe om iedereen van hapjes en drankjes te voorzien, maar gelukkig was er geweldige hulp in de keuken. Het optreden van de gitarist en componist Ezequiel Menalled vond ik hartverwarmend, en ik geloof dat velen er van genoten hebben. Ook mijn interview met Sandra Schuurhof liep lekker. Zij stelde goede en open vragen en ik vind het altijd leuk om over mijn werk en opvattingen te vertellen.
Afgelopen maandag stond er een leuk artikel over mijn tentoonstelling in het Noordhollands Dagblad/ Dagblad Zaanstreek (Peter Roggeveen- 'De tijd bevriest bij Dikker'), dus hopelijk wordt de expositie ook het komende weekeinde weer druk bezocht.
Zaterdag gaat Elke Geurts uit haar nieuwe boek 'Lastmens' voorlezen en zondag laat mijn zus, de cabaretier Ellen Dikker, een personage uit haar nieuwe show 'Fjord' mijn werk becommentariëren. Ter gelegenheid van mijn jubileum heb ik een aantal kleinere tekeningen en gouaches aantrekkelijk geprijsd, en bij aankoop van een kunstwerk krijgt de koper er naar keuze een cd van Ezequiel of het nieuwe boek van Elke bij. Als dat geen feest is..., ik verheug mij nu al weer op een paar leuke dagen.

de voorbereiding

Op dit moment zit ik midden in de voorbereiding van mijn nieuwe expositie in Het Weefhuis te Zaandijk. Op mijn atelier is de stroom uitgevallen, dus het is er vreselijk koud en tamelijk donker. Nu werk ik dan maar weer lekker thuis, Het hele huis ligt vol balken, sierlatjes, lijmklemmen en zaagsel. Dat krijg je ervan als je zelf je lijsten om je schilderijen maakt. Maar het begint gelukkig op te schieten. En vanmiddag kan ik de uitnodigingskaart voor de expositie ophalen bij de drukkerij. Eigenlijk had die al klaar moeten zijn, maar toen de 500 exemplaren vorige week vrijdag om 18.00 bij mij werden afgeleverd, ik de koerier betaald had en de doos ging uitpakken, bleek de achterkant van de kaart niet gedrukt te zijn. Hè ja, dat schiet lekker op. Maandagochtend dus meteen gebeld en gelukkig doen ze het over. Nu ga ik zo maar etiketten printen en enveloppen kopen, en dan hoop ik morgen de hele zending op de bus te kunnen doen.
Gisteren was er een klein interview met mij op Zaanradio, morgen is er een vraaggesprek van een heel uur lang in het programma Babbels, ook van omroep Zaanradio. En dan volgende week woensdag ben ik van 10 tot 11 een uur te gast bij Jacqueline de Nijs in haar programma Kunstgrepen, rechtstreeks te volgen op www.radio9oostzaan.nl. Dan ga ik volgende week donderdag mijn schilderijen klaar maken voor transport en vrijdag de tentoonstelling inrichten. Zal ik er ook wat oude schilderijen tussenhangen, bij wijze van overzicht, omdat ik dit jaar 25 jaar kunstenaar ben? Ik twijfel nog en zal ter plekke beslissen wat te doen. En dan maar hopen dat er veel mensen naar mijn nieuwe tentoonstelling komen kijken. En dat ik na de tentoonstelling eindelijk weer eens aan schilderen toekom, want daar ben ik wel aan toe!

Nieuw!

Jaaaa! Ik ga ook een weblog bijhouden. In plaats van mijn nieuwrubriek ga ik met enige regelmaat stukjes schrijven om je te informeren. Je ja, want bij een weblog hoort een populaire toon. Voortaan ben ik ook laagdrempelig en voor iedereen toegankelijk. Voor jong en oud. De exposities ga ik op een aparte plek vermelden, zodat je altijd gelijk kan zien waar ik nu of binnenkort exposeer. Leuk hè?