Het stroomt

Het stroomt. Meteen de dag na mijn aankomst in Ålvik heb ik mijn atelier betrokken en ben ik aan het werk gegaan. In Nederland was ik maanden bezig geweest met de productie van het WAW-magazine, het inrichten van exposities en alles wat daar bij komt kijken, het actualiseren van mijn adressenbestand en meer van dat soort administratieve en organisatorische activiteiten.

Het was daardoor wel weer even wennen in het atelier, en mijn idiote opdracht aan mezelf om al mijn meegenomen doekjes te beschilderen, viel mij aanvankelijk nogal zwaar. Maar na een week lig ik helemaal op schema en onderga ik een tintelende explosie van creativiteit. Dat er elektriciteitsmasten op mijn bergen komen is niet zo verwonderlijk, want sinds mijn laatste verblijf hier zijn er op de prachtige berg achter mijn atelier enorme masten geplaatst. Er is jarenlang verzet van de plaatselijke bevolking geweest tegen deze visuele aantasting van de fjord, maar tevergeefs, de macht van het geld was niet te stuiten. Het getuigt van een enorme platte, arrogante, materialistische stupiditeit om in een rijk land als Noorwegen de natuur met haar majestueuze uitstraling van eeuwigheid zo te vervuilen. Ik probeer mij niet op te winden...mijn bloeddruk...

Daarnaast komen er ook weer huizen in mijn schilderijen. Lange tijd wist ik niet wat ik met die huisjes die ik overal in het landschap zie, moest aanvangen, maar nu komen ze toch ineens weer terug in mijn schilderijen. Ik raak weer heel bewust van de magie van het schilderen zelf, van de verf, de vele manieren waarop die te gebruiken is en de kracht van de suggestie. Kortom, ik ben helemaal in mijn element. Ja, het stroomt.

Een nieuw schildersavontuur in Ålvik

Dit is nog eens wat anders dan het vlakke land van Friesland. Hoe mooi ik het daar ook vind, ik snakte weer naar het ongecompliceerde schildersbestaan in Noorwegen. Inmiddels ben ik hier alweer een week. Eerst heb ik enige vrienden in Bergen en een tentoonstelling van mijn vriendin Ida Helland-Hansen bezocht. Daarna ben ik snel de stad uit gevlucht en met de bus door een plaatselijk zeer besneeuwd landschap naar Ålvik vertrokken. Daar ben ik nu al vijf dagen in betrekkelijke afzondering aan het werk, in hetzelfde atelier als vorig jaar. Het is prachtig weer, nu en dan afgewisseld met hevige mist en druilerige regen. Elke dag loop ik een paar keer naar buiten om naar een van mijn favoriete bergen te kijken, zie bovenstaande foto. De Australische dichter Ross Donlon is hier ook weer, na een hartelijk weerzien hebben we direct weer onze vertrouwde manier van omgaan met elkaar gevonden. Net als vorige zomer delen we de keuken samen. Ik heb mezelf de opdracht gesteld om niet te veel na te denken en uit de losse hand minstens tien kleine schilderijen te maken. Het leven is een avontuur, het schilderen niet minder.

Beeldpraat 2. Cox Habbema over Demee

Donkere wolken stapelen zich op tussen de witte. Kale kou trekt op uit de zwarte overdekte rotsen. Bizarre figuren tonen het gezicht van de grens tussen water en ijs. Een sterke wind blaast piepend in onze ogen. Drakenkoppen schieten tevoorschijn op gestrekte lichamen. Korte heftige flitsen springen van wolk tot wolk. De dierenmagen brullen geweldig. Strak en stil ligt het land. Een dik ijspantser wacht op verandering.

Staalblauw waakt de hemel achter de monsters en opent zich bereidwillig terwijl de zee zich vasthoudt aan haar eigen beweging, moe en zwaar, onafhankelijk en zwijgend liggen de oevers als dode lichamen aan onze voeten. Een lichtstraal vult in de verte de duisternis. Blauw doorregen licht het op tussen de donkerte. De winter dringt zich overal op, maar hoop straalt aan alle kanten met het blauw mee in de dood. Wat beweegt zich daar in het midden, klein en dapper nergens heen zoals altijd? Luidruchtig en snel. Is dat een mensje? Zich met alles bemoeiend en alles storend en met lawaai kou en stilte brekend.

Beweegt vrij tussen licht en donker, tussen zee en land. Zo groot het water en het land zijn, zo klein is het mensje. En zo vrij. De sneeuw ligt doodstil, de draken ademen langzamer. Wat zo’n mens al niet durft in zijn eenzaamheid. Zelfs de sneeuw knarst niet. Het grote water golft kleine golfjes. Het bootje zou hier het einde van de stilte kunnen zijn, als de energie wegvalt, als de beweging opnieuw begonnen moet worden. Het witte achterlijfje bewogen zou worden. De ruimte te groot zou worden. Voor het verder gaan.

Naar buiten de stilte. Naar de toekomst die ook wacht en, waar de beweging en het lawaai de overhand zouden hebben. De kleur zou winnen van het grijs. Dan, ja, dan. Als zonder erbarmen de waarheid getoond zou worden: met wilde bewegingen zou de mens koffie gaan zetten, dingen naar andere bootjes roepen. De televisie aan zetten en de telefoon. De televisie zou door iedere stilte heen janken, de telefoon gillen, met woeste beelden en angstige bewegingen.

Als het geweld zou zegevieren over de rust. Als de lelijkheid zou winnen van de kracht van de kunst en de schoonheid. Het met elkaar weer tegen elkaar zou zijn. De bitterheid, de haat en de woede de liefde zouden overwinnen. En het begrip.

Ik zou naar de draken slaan met mijn vuistje en hij zou naar mij spugen. Het geelgroene gif zou branden waar het mij trof. De stilte en de vrede zouden mij verlaten.

Een schilder hoeft niet zo erg intelligent te zijn om dit allemaal van te voren te weten. Maar het helpt bij de beschrijving van wat de ander ziet En voor de zoveelste keer stel ik vast dat Paul Dikker niet alleen een groot kunstenaar is, maar ook een intelligente. Zo helpt hij ons zien en ontdekken wat hij gezien heeft. En zo helpt hij ons kijken en zien.

Cox Habbema

Foto's van mijn opening in Workum!

Afgelopen zondag was het dan zover. Na een gedegen voorbereiding werd zondag mijn tentoonstelling in Galerie De Vereeniging geopend door de cultureel attaché van de Noorse Ambassade in Nederland. Speciaal uit Den Haag gekomen, sprak mevrouw Inger Fokkens-Espegren bijzonder aardige woorden en zij feliciteerde mij namens de gehele Noorse ambassade. Dat raakte mij nogal. Noren zijn vaak zo oprecht hartelijk en hun vriendschap is zo warm en betrokken. De middag was verder fantastisch verzorgd door galeriehouders Hélène en Jos van de Vijver. Dank dus Inger, Hélène en Jos!

Ik heb het erg op prijs gesteld dat velen de moeite hebben genomen om naar Workum te komen. Het zou fijn zijn als ook de pers enige aandacht gaat besteden aan deze tentoonstelling, waarin mijn schilderijen zo geweldig tot hun recht komen. Van verschillende kanten hoorde ik dat de tentoonstelling op deze prachtige locatie een museale uitstraling heeft. Ik hoop dan ook dat veel mensen in de komende maanden de expositie zullen bezoeken, die nog tot en met 6 mei te zien is. Open op vrijdag, zaterdag en zondag van 13.30 tot 17.00 uur. Galerie de Vereeniging, Sud 13, Workum. En afgezien van mijn tentoonstelling is Workum ook nog eens een mooi en gezellig stadje, alleszins een bezoekje waard.